Trong quá trình giảng dạy, giáo viên thông qua những tác phẩm văn học đặc sắc, giúp học sinh phát triển năng lực thẩm mỹ, có hứng thú đọc các tác phẩm văn học, thảo luận và có hứng thú viết về các tác phẩm văn học, giúp các em có cơ hội khám phá bản thân và thế giới xung quanh, thấu hiểu con người, có cá tính và đời sống tâm hồn phong phú, có quan niệm sống và ứng xử nhân văn. Giáo viên trong giảng dạy và học tập theo hướng phát triển năng lực người học cần phải đầu tư công sức và thời gian rất nhiều so với kiểu dạy và học thụ động mới có thể thực hiện bài lên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc tác, động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tòi hào hứng, tranh luận sôi nổi của học sinh bồi dưỡng cho HS có thái độ tích cực và tình yêu đối với tiếng Việt và văn học.

    Tóm lại, người giáo viên đóng vai trò là người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn các hoạt động độc lập hoặc theo nhóm nhỏ để học viên tự lực chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kỹ năng thái độ theo yêu cầu của chương trình Ngữ Văn mới. Đồng thời giáo viên cũng là người biết chuyển hóa, đưa các tác phẩm thành đối tượng hứng thú tiếp nhận của mỗi chủ thể học sinh, làm cho tiếng nói độc đáo của mỗi nhà văn có thể khơi nguồn rung cảm ở mỗi học sinh. Từ đó ta thấy rằng người giáo viên có trách nhiệm là làm cho mỗi học sinh từ kinh nghiệm cá nhân, từ sự chủ quan của bản thân tiếp nhận tác phẩm do nhà văn sáng tạo nên để tự nhận thức và phát triển theo định hướng sư phạm của giáo viên

    Chúng ta có thể nhìn thấy vị trí và chức năng của người giáo viên trong một tiết học trong việc dạy các tác phẩm văn học cổ, văn học quá khứ: “truyện Kiều”, “Bình Ngô Đại Cáo”,..giáo viên có thể hướng dẫn cho học sinh thâm nhập vào tác phẩm bằng cách gắn liền tác phẩm với ý thức trách nhiệm của giời trẻ hiện nay với vấn đề biên giới hải đảo, những tấm gương chống lại những điều ác, điều xấu trong cuộc sống,.. Tùy vào ý tưởng mà giáo viên có thể rèn luyện cho học sinh một khía cạnh đạo đức nào đóVai trò và chức năng của người giáo viên là hết sức quan trọng trong cơ chế mới. giáo viên phải khiến cho học sinh cảm thấy mình không chỉ thu nhận một mớ kiến thức bên ngoài mà học sinh phải thực sự có nhận thức khách quan và tự nhận thức.