Năm 210 tr. CN, một vị tướng trẻ La Mã tên là Publius Scipio Trẻ (sau đó được gọi là Scipio Africanus) được cử tới miền đông bắc Tây Ban Nha với một sứ mệnh đơn giản: Chống giữ con sông Ebro trước các lực lượng hùng mạnh của quân Carthage vốn đang đe dọa băng qua nó và giành quyền kiểm soát bán đảo. Đây là lần đầu tiên anh được chỉ định làm chỉ huy, và khi xem xét con sông để sắp xếp chiến lược, anh có một cảm xúc lẫn lộn lạ lùng. 

Tám năm trước, vị chỉ huy vỹ đại của người Carthage, Hannibal, đã vượt con sông này tiến quân về phía bắc. Trên đường đi, ông đã vào xứ Gaul và rồi gây bất ngờ cho người La Mã khi vượt qua dãy Alps để tiến vào Ý. Scipio khi ấy mới 18 tuổi, đã chiến đấu bên cạnh cha ông, trong những trận đầu tiên chống lại Hannibal trên đất Ý. Ông đã tận mắt trông thấy những kế hoạch hành binh của người Bắc Phi: Hannibal đã điều động một đội quân bé nhỏ một cách tài tình, sử dụng tối đa lực lượng kỵ binh ưu việt của ông, và thông qua sự sáng tạo không ngừng đã thường xuyên gây bất ngờ cho quân La Mã và giáng cho họ nhiều thất bại nặng nề, đỉnh điểm là trận Cannae năm 216 tr. CN. Đọ trí với Hannibal, Scipio biết là điều vô ích. Dường như khi ấy thành Rome đã đến hồi tận số. 

Scipio cũng nhớ tới hai sự kiện quan trọng sau trận Cannae và điều đó đã tác động lớn lao đối với ông. Thứ nhất, một viên tướng La Mã là Fabius cuối cùng đã tìm ra một chiến lược để cầm chân Hannibal ở vịnh. Duy trì các binh đoàn của mình trên những ngọn đồi, Fabius đã vận dụng chiến thuật đột kích và bỏ chạy để làm kiệt sức quân Carthage, những người chiến đấu xa nhà. Chiến dịch đó đã cầm chân được quân địch nhưng quân La Mã cũng kiệt sức không kém khi chiến đấu quá lâu và vẫn phải chạm trán quân địch ngay trước thềm nhà. Còn nữa, kế hoạch này không thể đem tới một thất bại thật sự nào cho Hannibal, về cơ bản chiến thuật này không hoàn thiện. 

Thứ hai, một năm sau cuộc chinh phạt của Hannibal, La Mã đã điều động cha của Scipio tới Tây Ban Nha để cố nhổ bật các căn cứ của quân Carthage ở đó. Carthage đã có nhựng thuộc địa ở Tây Ban Nha từ nhiều năm trước và thu nguồn lợi từ các mỏ quặng. Nó sử dụng Tây Ban Nha như một nơi huấn luyện binh lính và một căn cứ cho cuộc quyết chính với thành Rome. Trong suốt 6 năm cha của Spico đã chiến đấu với quân Carthage trên bán đảo Tây Ban Nha, nhưng chiến đó đã kết thúc với thất bại và cái chết của ông vào năm 211 tr. CN 

Khi nghiên cứu những báo cáo gửi tới nói về tình hình bên ngoài Ebro, một kế hoạch chợt nảy sinh trong đầu Spicio: Một chiến thuật táo bạo, ông có thể báo thù cho cha, chứng minh tính hiệu quả của chiến lược mà ông nghĩ rằng vượt xa chiến lược của Fabius, và sẽ đưa tới sự sụp đổ của không chỉ Hannibal mà còn của chính Carthage. Dọc theo bờ biển ở phía nam của ông là thành phố New Carthge (nay là Cartagena), thủ phủ của người Carthage ở Tây Ban Nha. Ở đó, họ tích trữ nguồn tài nguyên dồi dào, các nguồn tiếp tế quan trọng và bắt giữ các con tin đã đưa về từ các bộ lạc thổ dân Tây Ban Nha như là một sự uy hiếp khi có các cuộc nổi dậy. Vào thời điểm này các lượng lực Carthage- đông gấp đôi quân La Mã- đang đóng rải rác khắp đất nước, cố vơ vét thêm từ các bộ lạc Tây Ban Nha, và quân Carthage cách xa New Carthage nhiều ngày đường. Những viên chỉ huy của chúng đang tranh chấp lẫn nhau về quyền lực và tiền của. Đồng thời, New Carthage chỉ có một lực lượng 1.000 quân trú đóng. 

Không tuân theo mệnh lệnh đứng chân tại Ebor, Scipio tiến vềv phía nam bằng thuyền và chỉ huy một cuộc đột kích táo bạo vào New Carthage. Thành phố có tường thành bao bọc này được xem là không thể xâm phạm, nhưng ông đã định giờ của cuộc tấn công là vào lúc thủy triều xuống tạu một cái phá ở rìa phía bắc thành phố; ở đó quân của ông có thể vượt tường thành tương đối dễ dàng, và New Carthage bị chiếm. Chỉ với một cử động, Scipio đã tạo một bước xoay chuyển đầy kịch tính. Lúc này quân La Mã đã kiểm soát trung tâm Tây Ban Nha; họ có tiền và nguồn tiếp tế mà quân đội Carthage ở Tây Ban Nha dựa vào; và họ có các con tin người Tây Ban Nha, dựa vào việc tận dụng các con tin này La mã có thể khuấy động cuộc nổi loạn của các bộ tộc Tây Ban Nha bị cai trị. Trong vài năm kế tiếp, Scipio khai thác những điều này và dần dần đưa TâyBan Nha vào vòng kiểm soát của La Mã. 

Năm 205 tr. CN, Scipio quay về La Mã như một người hùng, nhưng Hannibal vẫn còn là mối đe dọa lớn đối với Ý. Lúc này Scipio muốn đưa cuộc chiến tới Châu Phi, bằng cách tiến quân tới Carthage. Đó là cách duy nhất để Hannibal rời khỏi Ý và xóa sạch mối nguy cơ từ Carthage. Nhưng Fabius vẫn còn là người chỉ huy phụ trách chiến lược của Rome và quan điểm của Scipio rất khác so với quan điểm của Fabius và quan điểm của thành Rome. Thế nhưng thanh thế của Scipio đã lên cao, và cuối cùng Thượng Viện La Mã đã giao cho ông một đội quân nhỏ bé, chất lượng thấp để tiến hành chiến dịch. 

Không phí thời giờ vào việc tranh cãi, Scipio tiến tới kết đồng minh với Masinissa, vua của Massyles, nước láng giềng của Carthage. Masinissa sẽ cung cấp cho ông một lực lượng kỵ binh hùng hậu và được đào tạo tốt. Thế là vào mùa xuân năm 204 tr. CN, Scipio tiến quân tới Châu Phi và đổ bộ ở gần Utica, không xa Carthage lắm. Bất ngờ ngay từ đầu, quân carthage đã tập hợp lại và có khả năng ghìm chặt các cánh quân của Scipio trên một bán đảo ở ngoài thị trấn. Tình thế có vẻ ảm đạm. Nếu Scipio có thể vượt qua các cánh quân địch đã khóa chặt con đường, ông có thể tiến vào trung tâm của chúng và nắm quyền kiểm soát tình thế, nhưng đó dường như là một điều bất khả thi- ông không thể hy vọng chiến đấu để vượt qua hàng rào thắt chặt của kẻ thù. Nếu ông cương quyết thực hiện hành động ngu xuẩn này, ông sẽ bị sụp bẫy tại nơi đang đứng chân, nguồn tiếp tế của ông sẽ vơi cạn và thế là ông buộc phải đầu hàng. Scipio yêu cầu hòa đàm nhưng chỉ sử dụng những cuộc đàm phán để lấy cắp thông tin từ quân đội Carthage. 

Những sứ thần của Scipio bảo rằng kẻ thù cò hai doanh trại, một cho chính quân đội của nó và cái còn lại là cho đồng minh chủ yếu của nó- quân Numidia, doanh trại này khá hỗn loạn, chỉ là một đám những lều trại bằng sậy. Trại của quân Carthage có trật tự hơn nhưng cũng được xây dựng bằng cùng một chất liệu dễ cháy như thế. Trong mấy tuần kế tiếp, Scipio dường như do dự không quyết đoán, trước tiên ông phá vỡ các cuộc đàm phán, rồi lại tái lập chúng, làm người Carthage rối trí. Rồi môt đêm, ông lẻn tấn công vào doanh trại Numidia và phóng hỏa. Ngọn lửa nhanh chóng lan rộng ra. Binh lính Phi hoảng sợ, tản ra khắp phía. Bị đánh thức bởi sự náo loạn, quân Carthage mở cửa trại để cứu giúp đồng minh của họ nhưng trong lúc hỗn loạn, quân La Mã cũng lẻn được vào trại của quân Carthge và phóng hỏa trại của quân Carthge. Kẻ thù đã tổn thất phnâ nửa lực lượng vào đêm đó, số còn lại tìm cách rút lui về Carthge và Numidia. 

Đột nhiên nội địa Carthage đã mở ngõ cho binh đoàn La Mã. Ông tiến quân chiếm hết thị trấn này đến thị trấn kia như Hannibal ở Ý khi trước. Rồi ông cho đổ bộ bất ngờ nhiều cánh quân tại cảng Tunis, nằm trong phạm vi tường thành của Carthage. Lúc này, người Carthage trở nên hoảng loạn, và Hannibal- vị tướng vỹ đại của họ, ngay lập tức được triệu hồi. Năm 202 tr.CN, sau 6 năm chiến đấu ở thềm nhà của quân La Mã, Hannibal cuối cùng buộc phải rời Ý. 

Hannibal đổ bộ lực lượng ở miền nam Carthage và lên kế hoạch tiêu diệt Scipio. Nhưng vị tướng La Mã rút lui về phía Tây, tới thung lũng Bagradas- vùng đất nông nghiệp trù phú nhất và là cứ địa kinh tế của Carthage. Ở đó, ông tiếp tục hoành hành, phá hủy mọi thứ trong tầm mắt. Hannibal muốn chiến đấu ở gần Carthage, nơi ông có thành lũy và các nguồn chi viện vật chất. Nhưng ông buộc phải truy đuổi Scipio trước khi Carthage đánh mất vùng lãnh thổ giàu có nhất của nó. Nhưng Scipio tiếp tục rút lui, không chịu đánh nhau tới khi ông đã dẫn dụ được Hannibal tới thị trấn Zama, nơi ông đã thiết lập một vị trí vững chắc và buộc Hannibal phải đóng quân ở một nơi không có nước. Cuối cùng hai quân đội đã chạm trán nhau. Kiệt sức bởi việc truy đuổi Scipio, quân kỵ binh Hannibal đã bị khắc chế bởi kỵ binh Masinissa, quân Carthage bị đánh bại, và không có nơi nào đủ gần để rút lui, hannibal buộc phải đầu hàng. Carthage nhanh chóng yêu cầu hòa bình; và dưới những điều kiện khắc nghiệt của Scipio và Viện Nguyên Lão, Carthage đã trở thành một thành bang của La Mã. 

Phân tích: Thông thường, điều phân biệt một viên tướng tài ba với một viên tướng tầm thường không phải là những chiến lược hay chiến thuật mà là tầm nhìn của ông ta – ông ta chỉ đơn giản nhìn vào vấn đề từ một góc độ khác. Thoát khỏi cái thòng lọng quy ước, viên tướng tài ba tấn công theo một chiến lược đúng đắn một cách rất tự nhiên.  

Quân La Mã đã bị rối trí bởi thiên tài chiến lược của Hannibal. Họ sợ hãi ông đến mức những chiến lược duy nhất họ có thể sử dụng để chống lại ông đã bị trì hoãn và tránh né. Scipio Africanus chỉ đơn giản nhìn theo một cách khác. Ở mọi bước ngoặt, chàng không chỉ nhìn vào lực lượng của kẻ thù hay chỉ huy của nó, mà còn nhìn cả vào cái cột trụ hỗ trợ mà trên đó nó tồn tại – nơi dễ tổn thương chí mạng của nó. Chàng hiểu rằng sức mạnh quân đội được đặt không phải ở chính bản thân nó mà ở những nền tảng của nó, những thứ hỗ trợ nó và biến nó thành khả dĩ: Tiền của, các nguồn tiếp tế, ý chí của công chúng, các nước đồng minh. Chàng đã tìm ra các cột trụ đó và dần dần xô đổ chúng. 

Bước đầu tiên của Scipio là xem Tây Ban Nha, chứ không phải Ý mới là trọng tâm của Hannibal. Trong phạm vi Tây Ban Nha, địa điểm chủ yếu là New Carthage. Chàng không đuổi theo Hannibal như các lực lượng La Mã mà chàng đánh chiếm New Carthage và xoay ngược thế trận chiến tranh. Lúc này Hannibal bị tước đi căn cứ quân sự trọng yếu và nguồn tiếp tế, đã phải dựa vào một nguồn hỗ trợ khác: Chính Carthage với nguồn lực và tài sản của nó. Thế là Scipio đưa cuộc chiến sang châu phi. Bị sập bẫy ở Utica, chàng đã tìm hiểu xem cái gì đem đến sức mạnh cho kẻ thù trong tình thế này, và chàng thấy rằng đó không phải là bản thân các lực lượng quân đội mà là vị trí của họ. Chỉ việc đưa họ ra khỏi vị trí đó mà không lãng phí nhân mạng của phe ta trong một trận đánh trực diện và điểm yếu của Carthage sẽ được phơi bày. Bằng cách đốt cháy các doanh trại, Scipio đã đuổi được các lực lượng địch quân. Thế rồi thay vì tiến quân tới thành phố Carthage – một phần thưởng lấp lánh sẽ lôi cuốn nhiều viên tướng La Mã như thỏi nam châm thì chàng lại tấn công vào cái sẽ gây tổn thương nặng nề nhất cho đế chế Carthage: Khu vực những nông trại trù phú vốn là nguồn tài sản của nó. Cuối cùng , thay vì đuổi theo Hannibal, chàng buộc Hannibal phải đi theo chàng tới một khu vực ở giữa đất nước. Nơi ông ta  bị tước hết các nguồn chi viện và hỗ trợ. Khi đó Scipio đã hoàn toàn phá vỡ thế cân bằng của quân Carthage, thất bại của họ ở Zama là điều tất yếu.  

Sức mạnh có tính ngụy tạo. Nếu chúng ta hình dung kẻ thù như một võ sĩ quyền anh, chúng ta có khuynh hướng tập trung vào quả đấm của anh ta. Nhưng anh ta dựa vào đôi chân của mình còn hơn dựa vào quả đấm; khi chúng yếu, anh ta mất cân bằng và khổng né tránh đối thủ, anh ta sẽ kiệt sức với những cú so găng, những cú đấm dần dần mất đi sức mạnh cho tới khi anh ta bị hạ đo ván. Khi nhìn vào địch thủ, đừng để bị quẫn trí bởi những cú đấm của họ. Sức mạnh dựa vào sự cân bằng và sự hỗ trợ vì thế hãy nhìn xem cái gì giữ cho kẻ thù của cậu đứng vững và hãy ghi nhớ rằng cái giữ anh ta đứng vững cũng có thể là cái xô ngã anh ta. Một cá nhân, giống như một quân đội, thường có được sức mạnh từ ba hay bốn nguồn cùng lúc: Tiền của, danh tiếng, những kỹ năng mưu mẹo, một lợi thế cụ thể nào đó. Hãy đốn ngã một thứ, anh ta sẽ phải dựa dẫm nhiều hơn vào những thứ kia, đốn ngã cả những thứ đó và anh ta sẽ thua cuộc. Hãy làm đôi chân của một võ sĩ quyền anh yếu đi, anh ta sẽ loạng choạng và khi anh ta lảo đảo, phải hạ thủ không thương tiếc. Không có sức mạnh nào có thể đứng mà không có đôi chân.